Tylko kilka kliknięć i mądrze wybierasz dokładnie to, co interesuje Ciebie i Twoją rodzinę. Ty wyszukujesz, oceniasz i wpisujesz do swojego kalendarza.
Park administrowany jest przez Zarząd Dróg i Zieleni w Gdańsku
info@zdiz.gda.pl
Godziny otwarcia
W sezonie letnim park jest czynny od maja do września od godz. 05.00 do 23.00. Od października do kwietnia od godz. 05.00 do 20.00
Opis
Park Oliwski, wraz z Katedrą Oliwską, stanowi zespół zabytkowy znany w skali krajowej i międzynarodowej. Park o powierzchni 11,3 ha położony jest pomiędzy ulicami Opata J. Rybińskiego, al. Grunwaldzką, ul. Opacką, ul. Cystersów. Dawne założenie przestrzenne o charakterze dworsko-opackim przekształcono w XX wieku w park miejski.
Historia
Nazwa parku, zwanego również Ogrodem Opackim, nieodłącznie związana jest z początkami osiedlenia się w Oliwie w XII wieku zakonu ojców cystersów. Cystersi zakładali zwykle swoje siedziby na terenach mało dostępnych, wśród lasów i przy bagnistych dolinach, prowadząc własne gospodarstwa i uprawiając ziemię. Miejsce położone w dolinie Potoku Oliwskiego nadawało się do tego celu doskonale. Przy klasztorze powstał pierwszy ogród, najprawdopodobniej o charakterze użytkowym, a pierwszy ogród ozdobny przy siedzibie opata klasztoru pochodzi z XVI wieku. Najstarsze źródła pisane dotyczące ogrodów przy zabudowaniach klasztornych pochodzą z początku lat 70. XVII wieku. Materiały kartograficzne pochodzące z tego samego wieku przedstawiają jedynie budowle klasztorne, dlatego nieznana jest dawna forma ogrodów oliwskich.
Zachowane dawne plany parku wskazują na zmiany dokonywane przez jego właścicieli w zależności od panujących mód i upodobań. Ogród w stylu barokowym (francuskim), który zachował się w niewiele zmienionej postaci, został założony przez opata Jacka Rybińskiego (1740-1782) w połowie XVIII w. Parkiem zajmował się wówczas uprzedni ogrodnik Parku Wilanowskiego w Warszawie Kazimierz Dębiński. Podstawowym wyróżnikiem kompozycyjnym tamtego ogrodu jest kanał ogrodowy oraz drugi podłużny basen przy pałacu, które wyznaczają oś poprzeczną zachowanego do naszych czasów założenia, a także labirynt. Powstanie części angielskiej ogrodu nastąpiło w końcu XVIII w. i było związane z opatem Karolem Hohenzollernem-Hochningiem. Na planie ogrodu wykonanym dla opata przez syna nadwornego ogrodnika króla Fryderyka II – Jana Jerzego Saltzmanna elementy barokowe współistnieją z konwencją ogrodu krajobrazowego typu przejściowego. Widoczna jest fascynacja chińską sztuką ogrodową, obecne są również motywy antyczne, orientalne i rustykalne. Kształtowana przestrzeń nawiązuje do symboliki religijnej – drogi oraz zagrożeń czyhających na niej, które wymagają właściwego wyboru. Kompozycja oparta została na zasadzie kontrastu: groty „piekielne”, pogańskie pawilony, gabinety i świątynie usytuowane zostały w mrocznej scenerii gęstwiny zieleni, natomiast elementy „jasne” to Elisium, źródło, plac gwiazdy, pustelnia, salon lipowy, „Lipowe okno na świat”). Bogactwo tych elementów charakteryzuje nurt sentymentalny w kształtowaniu przestrzeni ogrodów krajobrazowych.
W I połowie XIX wieku park przechodzi rewaloryzację, którą zajmuje się Gustaw Schondorf zatrudniony przez ówczesną właścicielkę parku – Marię Hohenzollern-Hechingen. Znikają zniszczone drewniane budowle, sadzone są nowe rośliny. Park nabiera cech kolekcji dendrologicznej. Część drzew przetrwała do dzisiaj. Parter ogrodowy urozmaicono czterema strzyżonymi, stożkowymi cisami.
Na początku XX wieku została rozbudowana palmiarnia poprzez powiększenie dawnej oranżerii. W 1910 r. powstało w parku cenione w Europie alpinarium, którym opiekował się Erick Wocke.
Ogród Opacki przeszedł pod zarząd miejski w 1926 roku i zaczął pełnić funkcję parku miejskiego. Na planie z 1927 roku widoczne są elementy zachowane, takie jak parter osi głównej pałacu, układ basenów i szpalerów na osi głównej. Dawny labirynt został przekształcony w alpinarium. Powstały groty szeptów. Park uzyskuje formę zachowaną do dnia dzisiejszego spacerowego parku publicznego o charakterze botanicznym.
W 1946 park Oliwski został wpisany do rejestru zabytków ówczesnego województwa gdańskiego na pozycji nr 1, po uznaniu go przez Urząd Wojewódzki za zabytek. 1 listopada 1946 roku w parku powstała Stacja Aklimatyzacji Roślin, a w latach 1952–1956 powstał w parku tzw. ogród botaniczny. W 1955 r. w setną rocznicę śmierci Adama Mickiewicza Park Oliwski otrzymał jego imię.
Obiekty i wyposażenie
Park składa się z części ogólnodostępnej i części wydzielonej tzw. botanicznej, która uatrakcyjnia obiekt m. in. dzięki palmiarni i alpinarium, udostępnianym publiczności w wyznaczonym czasie. Nieopodal palmiarni znajdują się dwie „Groty Szeptów”, a w głębi parku altana.
Przez teren parku przepływają wody otwarte – wody płynące Potoku Oliwskiego z dwoma dużymi stawami i kaskadą. W czterech miejscach parku wodę przecinają mostki. Ponadto wzdłuż alejek znajdują się trzy stawy parkowe, dwa baseny ogrodowe, a przed Pałacem Opatów fontanna. W części południowej parku zachował się fragment zabytkowego muru ogrodzeniowego, pozostałe ogrodzenie – stylowe.
W parku znajduje się rzeźba z popiersiem Adama Mickiewicza oraz galeria rzeźby plenerowej.
Oświetlenie terenu obejmuje tylko południowo-zachodnią część parku i główny ciąg spacerowy pomiędzy ul. Opata J. Rybińskiego do ul. Opackiej,
Zieleń parkowa jest urozmaicona pod wieloma względami. Rośnie tu 2177 drzew, zachował się stary, cenny drzewostan. Roślinność uformowana jest w szpalerach, bindażach, nasadzeniach kolekcji krzewów ozdobnych, kwietnikach sezonowych, rabatach kwiatowych, itp.